مطالعه پویایی جمعیت ماهی خیاطه، alburnoides bipunctatus در نهرهای تیل آباد، کبودوال و شیرآباد، استان گلستان

در این مطالعه، برخی پارامترهای پویایی جمعیت ماهی خیاطه alburnoides bipunctatus و رابطه آن با عوامل محیطی در نهرهای کبودوال، تیل آباد و شیر آباد استان گلستان در سال 89-1388 بررسی گردید. نمونه های ماهی با استفاده از دستگاه الکتروشوکر (با قدرت 7/1 کیلووات و جریان مستقیم 300-200 ولت) صید شدند. در مقایسه ریخت شناسی ماهیان هر سه نهر، صفات ارتفاع باله مخرجی، ارتفاع باله شکمی، طول قاعده باله سینه ای، ارتفاع سر، ارتفاع سر در ناحیه چشمی، عرض سر، فاصله بین دو چشم، قطر چشم و فاصله نوک پوزه تا انتهای دهان تفاوت معنی دار داشته و می تواند در تشخیص ماهیان سه نهر مورد استفاده قرار گیرد. جمعیت ماهیان کبودوال و شیر آباد از نظر ریخت شناسی همپوشانی بیشتری نسبت به جمعیت ماهیان تیل آباد داشتند. پراکنش ماهی خیاطه در نهرهای کبودوال، تیل آباد و شیرآباد دارای توزیع متفاوتی بود (05/0>p)؛ بیشترین تراکم در واحد سطح در نهر کبودوال مشاهده گردید. بزرگ ترین نمونه مشاهده شده در نهرهای کبودوال، تیل آباد و شیر آباد ماهیان سه ساله بود و به ترتیب دارای طول کل، 35/116، 16/110 و 47/120 میلی‏متر بود. از بین تمامی عوامل محیطی، اثر عرض نهر و دمای آب در نهر کبودوال و عرض نهر، ریفل، سرعت جریان، پوشش گیاهی، هدایت الکتریکی و ph در نهر تیل آباد روی فراوانی ماهی خیاطه معنی‏دار بود (05/0>p). فراوان‏ترین موجودات غذایی در محتویات دستگاه گوارش ماهی در هر سه نهر افمروپترا و دیپترا بود. بالاترین شاخص رسیدگی جنسی در نمونه های ماهی در نهرهای کبودوال و تیل آباد در فروردین ماه و در نهر شیرآباد در اردیبهشت ماه مشاهده گردید. بررسی آلودگی انگلی نیز دو گونه انگل رابدوکونا دنوداتا rhabdochona denudate و پوستودیپلوستوموم کوتیکولا postodiplostomum cuticula را نشان داد. به نظر می رسد دخالت انسانی نقش مهمی در حضور، فراوانی و نیز تغییر صفات زیستی این ماهی دارد.